Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
# Niteleme Sıfatı Örnekleri # Sayı Sıfatı Örnekleri # Asıl Sayı Sıfatı Örnekleri # Sıra Sayı Sıfatı Örnekleri # Üleştirme Sayı Sıfatı Örnekleri # Kesir Sayı Sıfatı Örnekleri # Kesir Sayı Sıfatı Örnekleri # Belgisiz Sıfat Örnekleri # Soru Sıfatı Örnekleri # Basit Sıfat Örnekleri # Türemiş Sıfat Örnekleri # Birleşik Sıfat Örnekleri # Adlaşmış Sıfat Örnekleri # Ünvan (San) Sıfatı Örnekleri # Sıfatlarda Pekiştirme Örnekleri # a) m, p, r, s ünsüzleri ile pekiştirme örnekleri: # b) İkileme ( tekrarlama ) yolu ile nitleme örnekleri: # c) Tekrarlanan sıfatların arasına soru ekileri katılarak yapılan pekiştirme örnekleri: # Sıfatlarda Küçültme Örnekleri
Varlıkların durumlarını, renklerini, şekillerini belirten sıfatlara niteleme sıfatı denir.
“Kurumuş yapraklar yere döküldü.” cümlesindeki altı çizili sözcük, yaprağın nasıl olduğunu yani niteliğini bildiriyor. İsme “Nasıl yapraklar?” diye sorarsak cevap olarak “kurumuş” sözünün geldiğini görürüz.
Varlıkların bulunduğu yerleri gösteren sıfatlardır. Söyleyen kişinin, sözünü ettiği nesneye uzaklığına göre değişir.
“Bu evi biz aldık.” cümlesinde evin yakın olduğu;
“Şu evi biz aldık.” cümlesinde biraz uzak;
“O evi biz aldık.” cümlesinde çok uzak ya da, sözü edilen bir evin olduğu anlaşılır.
Bu cümlelerde altı çizili sözcükler işaret sıfatıdır. Bu tür sıfatlar isme “hangi” sorusunun sorulmasıyla bulunur. “Hangi ev?”, “ “Bu ev” gibi...
Bazı işaret sıfatları ise yer bildirir. Bunlar çoğu zaman “-ki” ekini alarak kullanılır.
Buradaki evi biz aldık.
Şuradaki evi biz aldık.
Oradaki evi biz aldık.
cümlelerinde bulunan altı çizili sözcükler yer bildiren işaret sıfatlarıdır. Bunların dışında; öteki sokak, beriki ağaç gibi yer bildiren sıfatlar da vardır.
Bazı konularda bilgisi yoktur.
Birtakım yanlış fikirleri vardı.
Hiçbir öğrenci gelmemişti.
Bütün kitapları aldı.
Her yer tertemizdi.
Bir gün bu iyiliğinizi ödeyeceğim.
Cümlelerinde altı çizili sözcükler belgisiz sıfatlardır. İsimleri sayıca az çok belli etmişler ancak tam bir özellik bildirmemişlerdir.
Nasıl filmleri seversin?
Kaçar lira ayırmamız gerekiyor?
Hangi soruyu çözemedi?
Kara gün, kırmızı gül, bol yemek, iri taş, iyi insan, son yolculuk, dost ülke, düz çizgi.
Kiralık ev, yıllık izin, tuzlu su, Aydınlı Hasan, işsiz adamlar, ölü balık, sütçü kadın, yarınki
maç, genişçe bir oda, büyücek bir ev, ekşimsi / ekşimtırak erik, kısacık kol, incecik ip...
Penceresinden kavak ağaçları görünen / bir sağlık ocağı
yanaklarımı pembeleştiren / makaslar
uçuşan / pamukçuklar
Kavakları silkeleyen / rüzgâr
Kocaman / bir masası ve koltuğu
çalışkan öğrenci, susuz yaz, yuvarlak masa...
Külyutmaz öğretmen, mirasyedi gençler, boşboğaz insanlar, boğazına düşkün adam, birtakım sorunlar, cana yakın çocuk...
Birleşik sıfatlar ikiye ayrılır:
a. Kaynaşmış birleşik sıfatlar
Anlamca kaynaşmış sıfatlardır. Birden fazla kelimenin sözlük anlamlarından az ya da çok uzaklaşarak, aralarına ek ya da kelime girmeyecek şekilde birleşerek oluşturdukları sıfatlardır.
Canciğer dost, vatansever sanatçı, pisboğaz çocuk, mirasyedi gençler, kahverengi elbise, eşsesli kelimeler, birkaç adam, herhangi bir öğretmen, biraz zaman, birtakım elbiseler...
b. Kurallı birleşik sıfatlar
Çeşitli yollarla oluşurlar:
Sıfat tamlaması + "-lİ" yapım eki
büyük yapraklı ağaçlar, dost bakışlı insanlar, kısa boylu asker, büyük kapılı bina, kırık camlı ev...
Sıfat tamlaması + "lIk" eki
yarım günlük mesai, üç kuruşluk iş...
İsim + iyelik eki + sıfat
salonu büyük (bir) ev, çenesi düşük adam, saçı uzun bebek, rengi soluk kumaş...
Takısız isim tamlaması + "-lİ" yapım eki
taş duvarlı ev, aslan yürekli çocuk, demir kapılı bahçe...
İsim + "-DEn" ayrılma hâl eki + isim-fiil:
kulaktan dolma bilgiler...
İkileme + isim
evsiz barksız insanlarımız, tatsız tuzsuz işlerimiz, irili ufaklı eşyalar...
İsim + ek + fiilimsi + isim
işini bilir memur
Deyim + isim
cana yakın arkadaşlar, çenesi düşük insan...
“Korkak insanların kendine güveni yoktur.”
cümlesinde niteleme sıfatı olan “Korkak” sözcüğü,
“Korkakların kendine güveni yoktur.”
cümlesinde “insanlar” isminin düşmesiyle adlaşmış sıfat olmuştur.
Adlaşmış sıfat olan sözcükten sonra bir isim gelirse, anlam karışıklığını önlemek için iki sözcük arasına virgül (,) konur.
İhtiyar, adamlara şöyle bir baktı.
İhtiyar adamlara şöyle bir baktı.
Not : Sıfatla, onun nitelediği isim arasına hiçbir noktalama işareti konmaz.
Ünvan sıfatları, isimlerden önce gelebildikleri gibi isimden sonra veya hem isimden önce hem de isimden sonra gelebilirler. Kısaca ünvan sıfatları isimlerle birlikte üç şekilde kullanılır:
1. İsimden önce:
ÖRNEK: Doktor Mehmet, Yüzbaşı Hasan, Bay Cemil, Demirci Ahmet...
2. İsimden sonra:
ÖRNEK: Ahmet Bey, Ayşe Hanım, Hasan Yüzbaşı, Mustafa Kemal Paşa, Mehmet Dayı...
3. Hem isimden önce; hem de isimden sonra:
ÖRNEK: Öğretmen Ayşe Hanım, Doktor Mehmet Bey, Makinist Ahmet Usta...
NOT: Ünvan sıfatları, özel isimler gibi büyük harfle yazılmaya başlanır.
Sıfatlarda pekiştirme dört şekilde yapılır:
ÖRNEK:
Beyaz önlük >>>>> Be + m + beyaz önlük >>>>> Tertemiz çocuk
Sıfat İsim ¯¯Ön ek¯¯ Niteleme sıfatı
Kırmızı elma >>>>> Kı + p + kırmız elma >>>>> Kıpkırmızı elma
Sıfat isim ¯¯Ön ek¯¯ Niteleme sıfatı
Temiz çocuk >>>>> Te + r + temiz çocuk >>>>> Tertemiz çocuk
Sıfat isim ¯¯Ön ek¯¯ Niteleme sıfatı
Doğru yol >>>>> Dosdoğru yol
ÖRNEK:
Beyaz dişler >>>>> Beyaz beyaz dişler
Sıcak çörekler >>>>> Sıcak sıcak çörekler
Sarı kumlar >>>>> Sarı sarı kumlar
Uzun yollar >>>>> Uzun uzun yollar
Taze yumurta >>>>> Taze taze yumurtar
Beyaz dişler >>>>> Beyaz beyaz dişler >>>>> beyaz mı beyaz dişler
Niteleme Sıfatı > Tekrarlama, sıfatlarda pekiştirme > Soru eki, sıfatlarda pekiştirme
Sarı sarı kumlar >>>>> Sarı mı sarı kumlar
Sıcak sıcak çörekler >>>>> Sıcak mı sıcak çörekler
Sarı sarı kumlar >>>>> Sarı mı sarı kumlar
Uzun uzun yollar >>>>> Uzun mu uzun yollar
mtırak " ekleri onların anlamlarında
küçültme, daraltma veya kısma yapar.
Bu ekleri alan sıfatlara, küçültme sıfatları denir.
ÖRNEK:
Güzel araba >>>>> güzelce araba
Yeşil elma >>>>> yeşilimsi elma
Mavi çanta >>>>> mavimsi çanta
Kısa pantolon >>>>> kısacık pantolon
Küçük masa >>>>> küçücük masa
Mavi çanta >>>>> mavimtırak çanta
Sarı elma >>>>> sarımtırak elma
Tarih: 2014-02-09 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Sıfat Örnekleri Nedir
Bu Yazıda Neler Var:
Niteleme Sıfatı Örnekleri
Varlıkların yapısal özelliklerini ortaya koyan sıfatlardır. Bunlar varlığın nasıl olduğunu bildirir ve isme sorulan “nasıl” sorusuna cevap verir.Varlıkların durumlarını, renklerini, şekillerini belirten sıfatlara niteleme sıfatı denir.
ÖRNEK:
Hasta adam »»»» Durumunu belirtir.
Kırmızı elma »»»» Rengini belirtir.
Yuvarlak masa »»»» Şeklini belirtir.
NOT: Cümle içerisinde, niteleme sıfatı olan sözcüğü bulmak için isme " nasıl " sorusunu sorarız.
“Kurumuş yapraklar yere döküldü.” cümlesindeki altı çizili sözcük, yaprağın nasıl olduğunu yani niteliğini bildiriyor. İsme “Nasıl yapraklar?” diye sorarsak cevap olarak “kurumuş” sözünün geldiğini görürüz.
İşaret Sıfatı Örnekleri
Varlıkların bulunduğu yerleri gösteren sıfatlardır. Söyleyen kişinin, sözünü ettiği nesneye uzaklığına göre değişir.“Bu evi biz aldık.” cümlesinde evin yakın olduğu;
“Şu evi biz aldık.” cümlesinde biraz uzak;
“O evi biz aldık.” cümlesinde çok uzak ya da, sözü edilen bir evin olduğu anlaşılır.
Bu cümlelerde altı çizili sözcükler işaret sıfatıdır. Bu tür sıfatlar isme “hangi” sorusunun sorulmasıyla bulunur. “Hangi ev?”, “ “Bu ev” gibi...
Bazı işaret sıfatları ise yer bildirir. Bunlar çoğu zaman “-ki” ekini alarak kullanılır.
Buradaki evi biz aldık.
Şuradaki evi biz aldık.
Oradaki evi biz aldık.
cümlelerinde bulunan altı çizili sözcükler yer bildiren işaret sıfatlarıdır. Bunların dışında; öteki sokak, beriki ağaç gibi yer bildiren sıfatlar da vardır.
Sayı Sıfatı Örnekleri
İsimlerin sayısal özelliklerini bildiren sıfatlardır. Birkaç türü vardır. Örneğin; "Sınıfta yedi öğrenci vardı."Asıl Sayı Sıfatı Örnekleri
Yedinci öğrenci gelsin.Sıra Sayı Sıfatı Örnekleri
Yedişer kişi geldi.Üleştirme Sayı Sıfatı Örnekleri
Yedi de bir ihtimal var.Kesir Sayı Sıfatı Örnekleri
Çeyrek ekmek aldı.Kesir Sayı Sıfatı Örnekleri
Bunların dışında bazı kaynakların topluluk sayı sıfatı diye adlandırdığı, ikiz çocuk gibi sıfatlar da vardır.Belgisiz Sıfat Örnekleri
İsimlerin nicelik yönüyle belirsizliklerini ifade eden sıfatlardır.Bazı konularda bilgisi yoktur.
Birtakım yanlış fikirleri vardı.
Hiçbir öğrenci gelmemişti.
Bütün kitapları aldı.
Her yer tertemizdi.
Bir gün bu iyiliğinizi ödeyeceğim.
Cümlelerinde altı çizili sözcükler belgisiz sıfatlardır. İsimleri sayıca az çok belli etmişler ancak tam bir özellik bildirmemişlerdir.
Soru Sıfatı Örnekleri
İsimlerin niteliğini, herhangi bir özelliğini soran sıfatlardır. Bu sözcüklerin yerine konan sözcükler de sıfattır.Nasıl filmleri seversin?
Kaçar lira ayırmamız gerekiyor?
Hangi soruyu çözemedi?
Basit Sıfat Örnekleri
Herhangi bir yapım eki almamış ve başka bir kelimeyle birleşmemiş sıfatlardır.Kara gün, kırmızı gül, bol yemek, iri taş, iyi insan, son yolculuk, dost ülke, düz çizgi.
Türemiş Sıfat Örnekleri
İsim ya da fiil köklerine ve gövdelerine getirilen isim yapım ekleriyle oluşturulmuş sıfatlardır.Kiralık ev, yıllık izin, tuzlu su, Aydınlı Hasan, işsiz adamlar, ölü balık, sütçü kadın, yarınki
maç, genişçe bir oda, büyücek bir ev, ekşimsi / ekşimtırak erik, kısacık kol, incecik ip...
Penceresinden kavak ağaçları görünen / bir sağlık ocağı
yanaklarımı pembeleştiren / makaslar
uçuşan / pamukçuklar
Kavakları silkeleyen / rüzgâr
Kocaman / bir masası ve koltuğu
çalışkan öğrenci, susuz yaz, yuvarlak masa...
Birleşik Sıfat Örnekleri
Yapısında birden fazla kelime barındıran sıfatlardır.Külyutmaz öğretmen, mirasyedi gençler, boşboğaz insanlar, boğazına düşkün adam, birtakım sorunlar, cana yakın çocuk...
Birleşik sıfatlar ikiye ayrılır:
a. Kaynaşmış birleşik sıfatlar
Anlamca kaynaşmış sıfatlardır. Birden fazla kelimenin sözlük anlamlarından az ya da çok uzaklaşarak, aralarına ek ya da kelime girmeyecek şekilde birleşerek oluşturdukları sıfatlardır.
Canciğer dost, vatansever sanatçı, pisboğaz çocuk, mirasyedi gençler, kahverengi elbise, eşsesli kelimeler, birkaç adam, herhangi bir öğretmen, biraz zaman, birtakım elbiseler...
b. Kurallı birleşik sıfatlar
Çeşitli yollarla oluşurlar:
Sıfat tamlaması + "-lİ" yapım eki
büyük yapraklı ağaçlar, dost bakışlı insanlar, kısa boylu asker, büyük kapılı bina, kırık camlı ev...
Sıfat tamlaması + "lIk" eki
yarım günlük mesai, üç kuruşluk iş...
İsim + iyelik eki + sıfat
salonu büyük (bir) ev, çenesi düşük adam, saçı uzun bebek, rengi soluk kumaş...
Takısız isim tamlaması + "-lİ" yapım eki
taş duvarlı ev, aslan yürekli çocuk, demir kapılı bahçe...
İsim + "-DEn" ayrılma hâl eki + isim-fiil:
kulaktan dolma bilgiler...
İkileme + isim
evsiz barksız insanlarımız, tatsız tuzsuz işlerimiz, irili ufaklı eşyalar...
İsim + ek + fiilimsi + isim
işini bilir memur
Deyim + isim
cana yakın arkadaşlar, çenesi düşük insan...
Adlaşmış Sıfat Örnekleri
Bazen kişinin tam olarak bilinmediği ya da niteliğinin vurgulanmak istendiği durumlarda isim söylenmeyip sıfat, ismin yerine geçirilebilir. Bu tür sözcüklere adlaşmış sıfat denir. Adlaşmış sıfatlar niteleme sıfatlarıyla yapılır.“Korkak insanların kendine güveni yoktur.”
cümlesinde niteleme sıfatı olan “Korkak” sözcüğü,
“Korkakların kendine güveni yoktur.”
cümlesinde “insanlar” isminin düşmesiyle adlaşmış sıfat olmuştur.
Adlaşmış sıfat olan sözcükten sonra bir isim gelirse, anlam karışıklığını önlemek için iki sözcük arasına virgül (,) konur.
İhtiyar, adamlara şöyle bir baktı.
İhtiyar adamlara şöyle bir baktı.
Not : Sıfatla, onun nitelediği isim arasına hiçbir noktalama işareti konmaz.
Ünvan (San) Sıfatı Örnekleri
İnsanların rütbe, görev, derece, mevki, memuriyet ve sosyal durumlarına göre isimlerine eklenen, isimleri ile birlikte söylenen saygı veya tanıtma sözcüklerine ÜNVAN SIFATI denir.Ünvan sıfatları, isimlerden önce gelebildikleri gibi isimden sonra veya hem isimden önce hem de isimden sonra gelebilirler. Kısaca ünvan sıfatları isimlerle birlikte üç şekilde kullanılır:
1. İsimden önce:
ÖRNEK: Doktor Mehmet, Yüzbaşı Hasan, Bay Cemil, Demirci Ahmet...
2. İsimden sonra:
ÖRNEK: Ahmet Bey, Ayşe Hanım, Hasan Yüzbaşı, Mustafa Kemal Paşa, Mehmet Dayı...
3. Hem isimden önce; hem de isimden sonra:
ÖRNEK: Öğretmen Ayşe Hanım, Doktor Mehmet Bey, Makinist Ahmet Usta...
NOT: Ünvan sıfatları, özel isimler gibi büyük harfle yazılmaya başlanır.
Sıfatlarda Pekiştirme Örnekleri
Sıfatların anlamlarının küvvetlendirilmesine, güçlendirilmesine sıfatlarda pekiştirme denir.Sıfatlarda pekiştirme dört şekilde yapılır:
a) m, p, r, s ünsüzleri ile pekiştirme örnekleri:
Bazı niteleme sıfatlarının ilk sesli harfine kadar olan kısmının sonuna, ' m, p, r, s ' harflerinden uygun olanı eklenir. Meydana gelen ön ek niteleme sıfatının başına eklenerek yapılır.ÖRNEK:
Beyaz önlük >>>>> Be + m + beyaz önlük >>>>> Tertemiz çocuk
Sıfat İsim ¯¯Ön ek¯¯ Niteleme sıfatı
Kırmızı elma >>>>> Kı + p + kırmız elma >>>>> Kıpkırmızı elma
Sıfat isim ¯¯Ön ek¯¯ Niteleme sıfatı
Temiz çocuk >>>>> Te + r + temiz çocuk >>>>> Tertemiz çocuk
Sıfat isim ¯¯Ön ek¯¯ Niteleme sıfatı
Doğru yol >>>>> Dosdoğru yol
b) İkileme ( tekrarlama ) yolu ile nitleme örnekleri:
Niteleme sıfatı olan sözcüğün iki defa arka arkaya söylenip yazılması ile yapılan pekiştirmedir.ÖRNEK:
Beyaz dişler >>>>> Beyaz beyaz dişler
Sıcak çörekler >>>>> Sıcak sıcak çörekler
Sarı kumlar >>>>> Sarı sarı kumlar
Uzun yollar >>>>> Uzun uzun yollar
Taze yumurta >>>>> Taze taze yumurtar
c) Tekrarlanan sıfatların arasına soru ekileri katılarak yapılan pekiştirme örnekleri:
ÖRNEK:Beyaz dişler >>>>> Beyaz beyaz dişler >>>>> beyaz mı beyaz dişler
Niteleme Sıfatı > Tekrarlama, sıfatlarda pekiştirme > Soru eki, sıfatlarda pekiştirme
Sarı sarı kumlar >>>>> Sarı mı sarı kumlar
Sıcak sıcak çörekler >>>>> Sıcak mı sıcak çörekler
Sarı sarı kumlar >>>>> Sarı mı sarı kumlar
Uzun uzun yollar >>>>> Uzun mu uzun yollar
Sıfatlarda Küçültme Örnekleri
Niteleme sıfatlarının sonlarına eklenen "-ce, -cik, -(i)msi, -(i)mtırak " ekleri onların anlamlarında
küçültme, daraltma veya kısma yapar.
Bu ekleri alan sıfatlara, küçültme sıfatları denir.
ÖRNEK:
Güzel araba >>>>> güzelce araba
Yeşil elma >>>>> yeşilimsi elma
Mavi çanta >>>>> mavimsi çanta
Kısa pantolon >>>>> kısacık pantolon
Küçük masa >>>>> küçücük masa
Mavi çanta >>>>> mavimtırak çanta
Sarı elma >>>>> sarımtırak elma
Tarih: 2014-02-09 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx